Biyografi
Leyla Zana, 3 Mayıs 1961 tarihinde Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde dünyaya gözlerini açtı. Fahrettin ve Hediye Dağlı çiftinin kızı olarak hayata merhaba diyen Zana, genç yaşta birçok zorlukla tanıştı. Eğitim serüvenine lise ile devam eden Zana, 1982 ile 1989 yılları arasında İnsan Hakları Derneği’nde aktif bir rol üstlenerek, insan hakları konusundaki hassasiyetini ortaya koydu.
14 yaşında, kendisinden 21 yaş büyük olan Diyarbakır Belediye Başkanı Mehdi Zana ile evlendi. Bu evlilikten Ronay ve Ruken adını verdikleri iki çocuk dünyaya getirdi. Ancak hayatı, 12 Eylül darbesi sırasında eşi Mehdi Zana’nın tutuklanmasıyla değişti.
O dönem, Zana'nın cezaevlerine gidiş gelişleri, hayatının bir parçası haline gelirken, bu süreçte okuma yazmayı öğrenme fırsatı buldu. 1991 yılında gerçekleştirilen seçimlerde TBMM’ye Diyarbakır Milletvekili olarak seçilmesi, siyasi kariyerinde önemli bir dönüm noktası oldu. Yemin töreni sırasında Türkçe yeminini, Kürtçe bir cümle ile tamamladığında, Meclis'te büyük bir tepkiyle karşılaştı ve bu nedenle yeniden yemin etmek durumunda kaldı.
1994 yılında ABD’de gerçekleştirdiği bir konuşma sonrası milletvekilliği dokunulmazlığı kaldırıldı ve gözaltına alındı. Aynı yıl, yasadışı örgüt üyeliği suçlamasıyla 15 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Cezaevindeki günlerinde, uluslararası insan hakları kuruluşlarının desteğini alarak mücadele etti.
2004 yılında serbest bırakılan Zana, 2011 genel seçimlerinde bağımsız Diyarbakır milletvekili olarak yeniden siyasete adım attı. 2015 seçimlerinde ise Halkların Demokratik Partisi (HDP) çatısı altında Ağrı milletvekili oldu. Ancak 2018 yılında TBMM İçtüzüğü gereği milletvekilliği düşürüldü. Leyla Zana, siyasi kariyeri boyunca pek çok engelle karşılaştı; ancak insani değerler ve Kürt halkının hakları için verdiği mücadele, onu Türkiye’nin en tanınmış insan hakları savunucularından biri haline getirdi.
Zana, yaşamı boyunca adalet, eşitlik ve insan hakları konularında duruşundan ödün vermeden mücadelesini sürdürmüştür.