Veliefendi

Biyografi

Veliefendi, 1681 yılında İstanbul’un tarihi Silivrikapı mahallesinde gözlerini dünyaya açmıştır. Asıl adı Veliyüddin olan bu önemli şahsiyet, yeniçerilerin saygın isimlerinden Solakbaşı Hacı Mustafa Ağa’nın evladıdır. Eğitim hayatını tamamladıktan sonra müderris unvanıyla ders vermeye başlamış ve babasının inşa ettirdiği medresede öğretmenlik yapmıştır.

Veliefendi, dönemin etkili isimlerinden Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın dikkatini çekerek onun himayesini kazanmıştır. Bu süreçte Evkaf-ı Harameyn Müfettişliği görevine atanmış ve 1729 yılında Halep kadılığına tayin edilmiştir. Ancak tarihler 1730’u gösterdiğinde, Patrona Halil İsyanı sırasında koruyucusu Damat İbrahim Paşa’nın hayatını kaybetmesi üzerine görevinden alınmıştır.

İsyanın sona ermesinin ardından Galata Kadısı olarak geri dönmüş, ardından Kahire ve Medine’de kadılık yapmıştır. İstanbul Kadılığına getirildikten sonra, 1756 yılında Anadolu Kazaskerliği’ne, 1758’de ise Rumeli Kazaskerliği’ne atanmıştır. Ne var ki, rüşvet aldığına dair gelen şikayetler üzerine görevden uzaklaştırılmış ve Manisa’ya sürgün edilmiştir.

İddiaların yersiz olduğu anlaşıldığında, affedilip İstanbul’a geri dönmüştür. 1760 yılında Şeyhülislamlık makamına tayin edilmiştir; fakat sert mizacı nedeniyle 18 ay sonra bir kez daha görevden alınmıştır. 1767 yılında tekrar Şeyhülislam olarak atanmış ve 25 Ekim 1768 tarihinde vefat etmiştir.

Veliefendi, tıp eğitimi olmadan hekimlik yapan kişilerin önlenmesi amacıyla hekimlerden oluşan bir heyetin kurulmasına öncülük etmiştir. Ayrıca, İstanbul’un Zeytinburnu ile Bakırköy arasında yer alan Çırpıcıçayırı çevresindeki mesire yeri ve çeşmesi, onun en önemli hayır eserleri arasında yer almaktadır. Günümüzde bu alan Veliefendi Hipodromu olarak kullanılmaktadır.

Veliefendi, çiçeklere olan düşkünlüğüyle de tanınmış olup, otuz beşin üzerinde lale türü yetiştirmiştir. Bu yönüyle doğanın güzelliklerine olan tutkusunu da gözler önüne sermektedir.